Zona Hastalığı

Zona Hastalığı Nedir?
Zona, tıptaki adıyla "herpes zoster," su çiçeği virüsünün tekrar aktive olması sonucu gelişen bir enfeksiyondur. Su çiçeğini geçirmiş bir kişi, virüs sinir köklerinde uyur durumda kalır ve bağışıklık sistemi zayıfladığında veya yaş, stres gibi etkenlerle yeniden aktif hale gelir.
Zona genellikle vücutta belirli bir bölgede, sinirlerin geçtiği alanda döküntü ve ağrı ile kendini gösterir. Bu döküntüler genellikle küçük kabarcıklar şeklindedir ve çoğunlukla bir hafta ile iki hafta arasında sürer. Ayrıca, enfekte olan bölgede yoğun bir ağrı ve kaşıntı da yaşanabilir.

Zona Hastalığı Neden Oluşur?
Zona, suçiçeği geçirmiş kişilerin sinir sisteminde uykuda kalan varisella-zoster virüsünün yeniden aktif hale gelmesiyle ortaya çıkar. Genellikle yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde görülür. 50 yaş ve üzerindeki kişilerde risk yüksektir; 80 yaşına gelenlerin yaklaşık %50'si zona olabilir. HIV/AIDS, kanser tedavisi, organ nakli ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar riski artırır. Zona genellikle hafif seyreder, ancak yaşlılar ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha şiddetli olabilir. Suçiçeği aşısı zona riskini azaltmaz.

Zona Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Zona hastalığında ilk belirtiler, vücudun veya yüzün bir tarafında ortaya çıkan hassasiyet, karıncalanma, kaşıntı ve ağrı şeklindedir. Bu ağrı genellikle birkaç gün sürebilir ve ardından kırmızı döküntülerle birlikte sıvı dolu kabarcıklar oluşur.

Zona hastalığının belirtileri şunları içerebilir:
Ağrı ve yanma hissi
Etkilenen bölgede karıncalanma
Kaşıntılı kırmızı döküntüler
Kabuklanan sıvı dolu kabarcıklar
Ateş
Baş ağrısı
Titreme
Işığa karşı duyarlılık
Yorgunluk ve tükenmişlik hissi
Döküntüler genellikle 3-5 hafta içinde tamamen kaybolur; ilk olarak 3-4 gün içinde sıvı dolu kabarcıklar oluşur ve bu döküntüler 10 gün içinde kurur. Kabuklar ise 2-3 hafta içinde düşer.
Zona, genellikle vücudun bir tarafında, belirli bir bölgede sınırlı kalır ve bu bölgede önce ağrı, ardından kızarıklık ve sıvı dolu kabarcıklar ortaya çıkar. İlk başta ağrı ve diğer belirtiler görülürken, döküntüler birkaç gün sonra gelişir.

 

Zona Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Zona tedavisinde, semptomları hafifletmeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yönelik yöntemler kullanılır, ancak kesin bir tedavi bulunmamaktadır. Erken başlanan tedavi, genellikle daha etkilidir ve komplikasyon riskini azaltır. Antiviral ilaçlar virüsün yayılmasını kontrol altına alabilir ve hastalığın süresini kısaltabilir. Ağrı kesiciler ve topikal kremler semptomları hafifletir. Erken tanı ve tedavi, döküntülerin ortaya çıkmasından itibaren ilk 72 saat içinde en etkili sonuçları sağlar. Ayrıca, B vitamini kompleksleri ve lokal bakım kremleri kullanılabilir. 50 yaş ve üzerindeki kişiler için zona aşısı, hastalığın riskini ve şiddetini azaltabilir.

Zona Hastalığında Sıkça Sorulan Sorular

Zona bulaşıcı mıdır?
Zona hastalığı genellikle ağrılı kızarıklıklar şeklinde görülür ve doğrudan bulaşıcı bir hastalık olarak değerlendirilmez. Ancak, zona geçiren bir kişi, suçiçeği geçirmemiş veya suçiçeği aşısı olmamış bir kişiye, zona döküntülerinin sıvısıyla temas edilmesi durumunda varicella-zoster virüsünü bulaştırabilir. Suçiçeği bazı insanlar için tehlikeli olabilir, bu yüzden zona döküntüleri kabuk bağlamadan önce bağışıklık sistemi zayıf kişiler, hamile kadınlar ve yeni doğanlarla temas edilmemelidir. Zona hastalığının bulaşmasını önlemek için hasta kişilerle temastan kaçınılmalı ve korunma önlemlerine dikkat edilmelidir.

Zona aşısı kimlere önerilmez?
 Kemik iliği nakli veya organ nakli geçirmiş bireyler ve Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere önerilmez.
Zona aşısının yan etkileri nelerdir?
Zona aşısının yan etkileri genellikle hafiftir ve aşı yapılan bölgede lokal hassasiyet, kızarıklık gibi reaksiyonlar görülebilir. Bu tür yan etkiler dışında, aşının yaygın olarak bildirilmiş başka bir yan etkisi bulunmamaktadır.

Zona hastalığı için hangi doktora gidilir?
Zona hastalığı, hem cilt hem de sinirleri etkilediğinden, uygun tedavi için bir dermatoloji uzmanına başvurulması gerekir.

Zona Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Şiddetli Ağrı ve Sinir Hasarı, Enfeksiyon, Görme Problemleri, Sinir Hasarı ve Fonksiyon Kaybı, Kötüleşen Semptomlar oluşur. Erken tedavi, bu tür komplikasyonların riskini azaltabilir ve iyileşme sürecini hızlandırabilir. Eğer zona belirtileri fark ederseniz, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.